Y Bywgraffiadur Cymreig

CUNEDDA WLEDIG (fl. 450?), tywysog Prydeinig cysylltiadau â Maelgwn ac enwau naw mab Cunedda, a'i alw ef ei hun yn fab Edern ap Padarn Beisrudd ap Tegid. Er bod yr achau hyn ymhell ar ôl amser Cunedda, y mae'r hanes, a geir ynddynt yn weddol gywir. Tardda'r hen ffurf Gymraeg ' Cunedag ' o'r enw Celtaidd ' Counodagos ' yn golygu 'arglwydd da,' ac y mae'r enwau Eternus, Paternus, a Tacitus yn awgrymu i'r teulu fyw mewn awyrgylch Rufeinig am genedlaethau
DAVIES, HENRY (1696? - 1766), gweinidog Annibynnol , a nain NAUNTON WINGFIELD DAVIES (1852 - 1925); gweler Who's Who in Wales, 1921, a'r Western Mail, 14 Chwefror 1925), yntau'n feddyg (F.R.C.S.) ond yn fwy adnabyddus fel dramodydd a hyrwyddwr y ddrama yn Neheudir Cymru - troser y fynegai yn O. Llew. Owain, Hanes y Ddrama yng Nghymru (1948). Cafodd Evan a Catherine Davies dri mab, ac aeth dau o'r rheini yn eu tro'n feddygon; yr oedd yr hynaf, HENRY
DAVIES, JOHN (Taliesin Hiraethog; 1841 - 94), amaethwr a bardd , dihoenodd yntau. Bu farw 20 Mawrth 1894, a chladdwyd ef ym mynwent yr Eglwys Wen, Dinbych, yn ymyl ' Twm o'r Nant.' Bardd yr eisteddfod ydoedd. Cymydog iddo yn Hafod Elwy, Elias Jones ('Llew Hiraethog'), Hafod-y-llan, wyr i Robert Davies, Nantglyn, a'i hyfforddodd yng ngherdd dafod ac a gychwynnodd ei ddiddordeb mewn eisteddfodau. Enillodd amryw wobrau am ganu caeth a rhydd, a hefyd wobr am ffug-chwedl
DAVIES, WALTER (Gwallter Mechain; 1761 - 1849), offeiriad, bardd, hynafiaethydd, a beirniad , 'Tegid'). Cyhoeddodd hefyd, 1827, adargraffiad o drosiad mydryddol William Middleton ('Gwilym Canoldref') o'r Salmau. Yr oedd 'Gwallter Mechain' yn wr o ddiddordeb eang anghyffredin. Astudiodd bynciau meddygol, seryddiaeth, llenyddiaeth hen a diweddar, ynghyd a llenyddiaeth gyfoes y Saeson. Chwiliodd achau teuluoedd pendefigaidd fel yr Herbertiaid, a rhoes wasanaeth gwerthfawr i'r eisteddfod a'r
EVANS, DANIEL (Daniel Ddu o Geredigion; 1792 - 1846), offeiriad a bardd hon oherwydd gwendid iechyd, ac aeth adref at ei rieni, ac ni chymerodd swydd o hyn tan ddiwedd ei fywyd. Cyhoeddwyd yn 1810 Awdlau: gan … Daniel Evans, bardd i Anrhydeddus Gymdeithas Y Gwyneddigion, Llundain (Rhif 9 yn ' Cyhoeddiadau Cymdeithas y Gwyneddigion'); Gwlad fy Ngenedigaeth ac Attebiad 'Ioan Tegid,' 1819? (cerdd yn ceisio perswadio ' Tegid ' i beidio â gadael Cymru am Ddwyrain India
EVANS, DANIEL (Eos Dâr; 1846 - 1915), cerddor Ganwyd mewn bwthyn to gwellt o'r enw Tŷ Coch, ger Cyffordd Caerfyrddin, mab Dafydd ac Esther Evans. Symudodd y teulu i fyw i Aberdâr, a dechreuodd y mab yn 8 oed weithio yn y lofa. Argraffydd yn swyddfa'r Gwron a Seren Gomer ydoedd y tad, a magwyd y mab yng nghwmni ' Llew Llwyfo ' ac eraill o enwogion y swyddfa. Yn 11 oed ymunodd â chôr ' Llew Llwyfo ' a oedd yn perfformio ' Storm Tiberias
GRIFFITH, JOHN OWEN (Ioan Arfon; 1828 - 1881), bardd a beirniad llenyddol tref Caernarfon. Yno yr oedd 'Llew Llwyfo' ac 'Alfardd,' golygyddion yr Herald, yn ymwelwyr cyson; 'Gwilym Alltwen,' 'Cynddelw,' John Morgan ('Cadnant'), a'r 'Thesbiad' yn fynych; 'Hwfa Môn,' 'Mynyddog,' a 'Ceiriog' ar eu tro, a châi 'Bro Gwalia,' o'r un nodwedd â'r ' Bardd Cocos,' yr un croeso. Cyfrifid 'Ioan Arfon' yn gryn awdurdod ar ddaeareg yn ei ddydd, a chyhoeddodd lyfr ar y testun
GUEST, y FONESIG CHARLOTTE ELIZABETH (1812 - 1895), cyfieithydd, gwraig busnes a chasglydd , Evan Jenkins. Gan weithio gyda'r clerigwyr Cymreig, Parchgn Thomas Price ('Carnhuanawc') a John Jones ('Tegid') yn arbennig, a chan dynnu ar ymchwil wedi'i hysbrydoli gan yr adfywiad Rhamantaidd a gwaith cyfieithu William Owen Pughe, dechreuodd y Fonesig Charlotte gopïo a throsi i'r Saesneg un ar ddeg o chwedlau Cymraeg canoloesol o Lyfr Coch Hergest, sef pedair cainc y Mabinogi, tair Rhamant
HALL, AUGUSTA (Arglwyddes Llanofer), (Gwenynen Gwent; 1802 - 1896), noddwraig diwylliant a dyfeisydd y wisg genedlaethol Gymreig sir Fynwy a thu hwnt, gan ddenu tramorwyr â diddordeb yn yr ieithoedd Celtaidd megis y Llydawyr Alex François Rio a Theodore de la Villemarqué, a'r Almaenwr Friedrich Carl Meyer, yn ogystal â chasglwyr ac ysgolheigion fel Thomas Price (Carnhuanawc), Maria Jane Williams, Lady Charlotte Guest, a John Jones (Tegid) a John Williams (ab Ithel). Cynyddodd nifer yr ymwelwyr ar ôl 1857, pan brynodd
HOPKINS, BENJAMIN THOMAS (1897 - 1981), ffermwr a bardd Jones, y Prifardd T. Llew Jones, a John Roderick Rees, Gwynfil Rees, Pennant a'r Athro Gwyn Williams, Bethel, Mynydd Bach. Roedd B. T. Hopkins yn gyndyn i gyhoeddi cyfrol o'i gerddi, ond ildiodd yn y pen draw i bwysau gan gyfellion. Gan nad oedd y bardd wedi cadw copïau o'i gerddi, bu'n rhaid i Dyfnallt Morgan, T. Llew Jones a D. Ben Rees chwilota amdanynt mewn cylchgronau fel Y Llenor ac Y Genhinen
IOAN TEGID - gweler JONES, JOHN
JAMES, EVAN (Ieuan ap Iago, Iago ap Ieuan; 1809 - 1878), cyfansoddwyr 'Hen Wlad fy Nhadau' boblogaidd bron ar unwaith. Canwyd hi yn eisteddfod genedlaethol Aberystwyth, 1865, gan Kate Wynne, a'r flwyddyn ddilynol yn eisteddfod genedlaethol Caer, gan Lewis W. Lewis ('Llew Llwyfo'). Bu Evan James farw 30 Medi 1878 a chladdwyd ef yng nghladdfa Carmel, eglwys y Bedyddwyr, Pontypridd. Bu James James yn cadw tafarnau - yn Walnut Tree Bridge (islaw Pontypridd) a Aberpennar; bu'n byw am gyfnod gyda'i

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 52 for "llew tegid"